شیر سروو چیست؟
شیر سروو یا Servo Valve یک نوع پیشرفته از شیرهای هیدرولیکی است که برای کنترل بسیار دقیق جریان، فشار و موقعیت در سیستمهای دینامیکی استفاده میشود. این شیر معمولاً در سیستمهایی کاربرد دارد که نیاز به پاسخ سریع، کنترل دقیق و عملکرد نرم و پیوسته دارند.
شیرهای سروو توسط سیگنالهای الکتریکی آنالوگ کنترل میشوند و دارای مکانیزم فیدبک (بازخورد) برای تنظیم دقیق خروجی هستند.
نحوه عملکرد شیر سروو:
شیر سروو دارای یک سلونوئید یا موتور کنترل دقیق است که بر اساس سیگنال ورودی، موقعیت اسپول داخلی را تنظیم میکند. این اسپول مسیر جریان سیال (روغن هیدرولیک) را به سمت عملگرها (جک، موتور) باز یا بسته میکند.
ویژگی مهم شیر سروو این است که دارای سیستم فیدبک داخلی (مثل LVDT) است که موقعیت اسپول را اندازهگیری میکند و به درایور اعلام میدارد تا در صورت نیاز، اصلاح لازم را انجام دهد. نتیجه: کنترل بسیار دقیق و پاسخ سریع.
تفاوت شیر سروو با شیر پروپورشنال:
| ویژگی | شیر پروپورشنال | شیر سروو |
|---|---|---|
| دقت | متوسط | بسیار بالا |
| سرعت پاسخ | مناسب | فوقالعاده سریع |
| بازخورد (Feedback) | ندارد یا اختیاری | همیشه دارد |
| کاربردها | صنعتی عمومی | هوافضا، تست، ماشینهای CNC |
| قیمت | مقرونبهصرفه | بالا (پیشرفتهتر) |
کاربردهای شیر سروو:
-
صنایع هوافضا و دفاعی
-
ماشینهای CNC دقیق
-
تجهیزات تست و آزمایش
-
خطوط تولید با کنترل بسیار دقیق
-
سیستمهای قالبگیری تزریقی با دقت بالا
-
تجهیزات روباتیک و شبیهسازی حرکات پیچیده
-
آزمایشگاههای مکانیک سیالات پیشرفته
مزایای شیر سروو:
✅ کنترل دقیق و پیوسته فشار، سرعت و موقعیت
✅ پاسخدهی بسیار سریع
✅ مناسب برای سیستمهای حلقهبسته (Closed Loop)
✅ عملکرد یکنواخت و بدون ضربه
✅ دقت بالا در فرآیندهای حساس صنعتی
معایب احتمالی شیر سروو:
❌ قیمت بالا نسبت به شیرهای معمولی
❌ نیاز به فیلتر بسیار دقیق روغن (حساس به آلودگی)
❌ پیچیدگی در تعمیر و نگهداری
❌ نیاز به تنظیم و کالیبراسیون تخصصی
نکات مهم در انتخاب شیر سروو:
-
میزان دقت مورد نیاز در پروژه
-
نوع سیال و سطح آلودگی آن
-
میزان فشار و دبی مورد نیاز
-
ولتاژ ورودی و نوع سیگنال کنترل
-
تجهیزات کنترلی سازگار (PLC یا درایور)
-
برند و کیفیت ساخت (Bosch Rexroth، Moog، Parker و...)
نتیجه گیری
شیر سروو یک قطعه فوقالعاده پیشرفته برای کنترل دقیق جریان سیال در سیستمهای هیدرولیکی است. اگر پروژهای دارید که در آن دقت، سرعت و قابلیت پاسخگویی بالا مهم است، شیرهای سروو بهترین گزینهاند. البته انتخاب آن نیازمند بررسی دقیق پارامترهای فنی و کیفیت سیال مورد استفاده نیز هست.