هند پمپ پنوماتیکی (Pneumatic Hand Pump) یا پمپ دستی هوایی، یک ابزار کالیبراسیون قابل حمل و بسیار کارآمد است که برای تولید دقیق و کنترلشده فشار یا خلاء با استفاده از هوای محیط طراحی شده است. این تجهیز به عنوان یک منبع فشار (Pressure Source) پاک و قابل حمل، ابزاری ضروری و جداییناپذیر برای تکنسینهای ابزار دقیق در فرآیند کالیبراسیون تجهیزات اندازهگیری فشار در محدوده پایین تا متوسط است.
برخلاف مدلهای هیدرولیک که از روغن استفاده میکنند، هند پمپ پنوماتیکی با استفاده از "هوا" به عنوان سیال کاری، راهحلی تمیز، سریع و ایدهآل برای کالیبراسیون گیجها، سوئیچها و ترانسمیترهای فشاری است که در فرآیندهای حساس به آلودگی (مانند صنایع غذایی، دارویی و آزمایشگاهی) به کار میروند.
فصل اول: عملکرد هند پمپ پنوماتیکی چگونه است؟ ⚙️
عملکرد این تجهیز بر پایه یک مکانیزم مکانیکی ساده برای فشرده کردن یا منبسط کردن هوا استوار است:
-
مکانیزم تولید فشار/خلاء:
-
مدل قیچیشکل (Scissor-Action): رایجترین نوع، که در آن با باز و بسته کردن دو دسته شبیه به قیچی، یک پیستون داخلی به حرکت درآمده و هوا را فشرده (برای تولید فشار) یا از یک محفظه به بیرون میکشد (برای تولید خلاء).
-
مدل پیستونی (Piston Pump): شبیه به یک تلمبه دوچرخه عمل کرده و با حرکت رفت و برگشتی یک دسته، فشار تولید میکند.
-
-
شیر انتخابگر (Pressure/Vacuum Selector): یک شیر دو حالته بر روی بدنه پمپ به کاربر اجازه میدهد تا به راحتی بین حالت تولید فشار (P) و خلاء (V) جابجا شود.
-
پیچ تنظیم دقیق (Fine Adjustment Vernier): این مهمترین و هوشمندانهترین بخش یک هند پمپ کالیبراسیون است. پس از اینکه کاربر با استفاده از دستهها، فشار را به نزدیکی مقدار مطلوب رساند، میتواند با چرخاندن این پیچ یا ولوم، حجم داخلی پمپ را به میزان بسیار جزئی تغییر دهد. این کار امکان تنظیم بسیار دقیق و میلیمتری فشار را برای رسیدن به یک نقطه تست کاملاً پایدار، فراهم میکند.
فصل دوم: مزایا و ویژگیهای کلیدی
-
عملکرد دوگانه (فشار و خلاء): یک ابزار واحد، هر دو نیاز کالیبراسیون فشار مثبت و منفی را پوشش میدهد.
-
تمیزی (Contamination-Free): از آنجایی که سیال کاری، هوای تمیز محیط است، هیچگونه ریسک آلودگی برای تجهیز تحت آزمون وجود ندارد. این ویژگی آن را برای کاربردهای بهداشتی و حساس ایدهآل میسازد.
-
قابلیت حمل و کاربری آسان: طراحی سبک و ارگونومیک، آن را برای کالیبراسیونهای میدانی (در محل نصب تجهیز) بسیار مناسب میکند.
-
کنترل دقیق: وجود پیچ تنظیم دقیق، امکان دستیابی به فشارهای پایدار و با دقت بالا را فراهم میکند.
-
عدم نیاز به منبع انرژی خارجی: کاملاً با نیروی دست کار میکند.
فصل سوم: محدودیتها و نکات مهم
-
محدوده فشار: مهمترین محدودیت این پمپها، محدوده فشار کاری آنهاست. هند پمپهای پنوماتیکی معمولاً برای تولید فشار تا حداکثر ۶۰ بار (900 psi) مناسب هستند و برای فشارهای بالاتر، باید از هند پمپهای هیدرولیک استفاده کرد.
-
نشتی: به دلیل تراکمپذیری هوا، این سیستمها نسبت به نشتیهای بسیار کوچک حساستر از سیستمهای هیدرولیک هستند. اطمینان از آببندی کامل تمام اتصالات برای دستیابی به یک فشار پایدار، حیاتی است.
فصل چهارم: راهنمای گام به گام استفاده در کالیبراسیون
-
اتصالات: تجهیز تحت آزمون (DUT) و استاندارد مرجع (گیج تست) را به پورتهای خروجی پمپ متصل کنید. از آببندی کامل اتصالات اطمینان حاصل نمایید.
-
انتخاب حالت: شیر انتخابگر را بر روی حالت "فشار" یا "خلاء" قرار دهید.
-
تولید فشار اولیه: با باز و بسته کردن دستهها، فشار را به نزدیکی اولین نقطه تست خود (مثلاً ۲۵٪ از رنج کامل) برسانید.
-
تنظیم دقیق: با چرخاندن پیچ تنظیم دقیق، فشار را به آرامی کم یا زیاد کنید تا عقربه استاندارد مرجع دقیقاً روی نقطه تست مورد نظر شما قرار گیرد.
-
ثبت دادهها: در این فشار پایدار، عدد نمایش داده شده توسط تجهیز تحت آزمون را خوانده و در برگه کالیبراسیون خود ثبت کنید.
-
این فرآیند را برای سایر نقاط تست (۵۰٪، ۷۵٪ و ۱۰۰٪) تکرار کنید.
فصل پنجم: کاربردهای اصلی 🏭
-
کالیبراسیون در محل (Field Calibration): کالیبره کردن ترانسمیترهای فشار، گیجها و سوئیچهای نصب شده بر روی خطوط فرآیند.
-
آزمایشگاههای کالیبراسیون: به عنوان یک منبع فشار تمیز و قابل کنترل برای کالیبراسیونهای رومیزی.
-
صنایع غذایی و دارویی: جایی که تمیزی و عدم آلودگی سیال کالیبراسیون، یک الزام است.
-
تست نشتی (Leak Testing): برای تحت فشار قرار دادن سیستمهای کوچک و بررسی افت فشار در طول زمان.
جمعبندی: ابزاری بنیادی برای دقت در فشار پایین هند پمپ پنوماتیکی، یک ابزار بنیادی، قابل اعتماد و بسیار کارآمد برای هر تکنسین ابزار دقیق است. این تجهیز با فراهم آوردن یک منبع فشار و خلاء تمیز، قابل حمل و با قابلیت کنترل بسیار دقیق، فرآیند کالیبراسیون تجهیزات فشار در محدوده پایین تا متوسط را به کاری ساده، سریع و قابل تکرار تبدیل میکند و نقشی حیاتی در تضمین دقت و صحت اندازهگیریها در صنعت ایفا مینماید.