بیو فتومتر چیست؟

بیو فتومتر (BioPhotometer) یک نوع اسپکتروفتومتر تخصصی و پیشرفته است که برای اندازه‌گیری غلظت و خلوص اسیدهای نوکلئیک (DNA، RNA) و پروتئین‌ها در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی مولکولی و ژنتیک به کار می‌رود.

این دستگاه با استفاده از جذب نوری در طول موج‌های خاص (معمولاً 230، 260 و 280 نانومتر)، به سرعت و با دقت بالا اطلاعاتی حیاتی درباره کیفیت نمونه‌های بیولوژیکی ارائه می‌دهد.

تفاوت بیو فتومتر با اسپکتروفتومتر معمولی

کاربردهای بیو فتومتر

✅ تعیین غلظت DNA و RNA در پروژه‌های کلونینگ، PCR، توالی‌یابی ژن
✅ ارزیابی خلوص نمونه‌ها قبل از استفاده در واکنش‌های آنزیمی
✅ اندازه‌گیری غلظت پروتئین‌ها با روش‌هایی مثل Bradford یا BCA
✅ تحقیقات ژنتیکی، بیوانفورماتیک، و بیوتکنولوژی
✅ کنترل کیفیت استخراج‌های مولکولی در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و بالینی

نحوه عملکرد بیو فتومتر

1. نمونه‌گذاری: حجم بسیار کمی از نمونه (۲ تا ۵ میکرولیتر) روی نگهدارنده مخصوص قرار می‌گیرد.

2. انتخاب طول موج: دستگاه معمولاً به‌صورت پیش‌فرض طول موج‌های 230، 260 و 280 نانومتر را بررسی می‌کند.

3. اندازه‌گیری جذب نوری: دستگاه میزان جذب نور توسط نمونه را در طول موج‌های مختلف محاسبه می‌کند.

4. محاسبه خودکار: غلظت و نسبت‌های خلوص مانند A260/A280 و A260/A230 به‌صورت خودکار نمایش داده می‌شوند.

مهم‌ترین نسبت‌های محاسبه‌شده در بیو فتومتر

• A260/A280:

  • شاخص خلوص اسید نوکلئیک

  • مقدار ایده‌آل برای DNA: حدود 1.8

  • مقدار ایده‌آل برای RNA: حدود 2.0

  • مقادیر پایین‌تر نشان‌دهنده آلودگی با پروتئین

• A260/A230:

  • بررسی آلودگی با فنول یا نمک‌ها

  • مقدار مناسب: 2.0 تا 2.2

مزایای استفاده از بیو فتومتر

✔️ دقت بالا در حجم کم نمونه
✔️ بدون نیاز به واکنش شیمیایی یا معرف
✔️ نتایج سریع و قابل اطمینان
✔️ نرم‌افزار داخلی با محاسبات خودکار
✔️ کالیبراسیون آسان و مصرف انرژی پایین
✔️ سازگار با محیط‌های بالینی و تحقیقاتی

نکات مهم در خرید بیو فتومتر

📌 بازه طول موج (UV یا UV-Vis)
📌 حجم نمونه مورد نیاز
📌 پشتیبانی از USB یا نرم‌افزارهای جانبی برای تحلیل داده‌ها
📌 نوع نمایشگر و رابط کاربری
📌 قابلیت اتصال به چاپگر یا رایانه
📌 خدمات پس از فروش، برند و قیمت مناسب با بودجه آزمایشگاه

برندهای معتبر بیو فتومتر

• Eppendorf (آلمان) – BioPhotometer plus

• Thermo Fisher Scientific (آمریکا) – NanoDrop

• Implen – NanoPhotometer

• Analytik Jena – BioSpectrometer

• Jenway، Beckman Coulter، و Agilent

• مدل‌های ایرانی با برندهای آزما تجهیز، فن‌آوران زیست‌پژوه

نتیجه گیری

بیو فتومتر یک ابزار پیشرفته و دقیق برای تحلیل کمی و کیفی نمونه‌های ژنتیکی، بیولوژیکی و پروتئینی است که به‌صورت گسترده در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی مولکولی، بالینی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب بیو فتومتر مناسب، نقش مهمی در افزایش دقت آزمایش‌ها و کاهش خطاهای انسانی ایفا می‌کند.